محورهای مختلفی در صنعت خودرو مورد نظر کمیته تحقیق و تفحص قرار دارد. بر این اساس بررسی چگونگی تایید و صحه گذاری کیفیت مواد و قطعات، فرایند و محصول نهایی باتوجه به استانداردهای تعریف شده، بررسی عوامل نارضایتی مردم از مکانیزم فروش و خدمات پس ازفروش خودروسازان، از موضوعات محوری به شمار می رود که در این کمیته مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
به گزارش فصل اقتصاد، آغاز به‌کار کمیته تحقیق و تفحص از شرکت‌های خودروسازی داخلی یکی از مهم‌ترین موضوعات این روزهای مجلس شورای اسلامی است. یک عضو کمیسیون صنایع و معادن در این زمینه در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای خودرو» اعلام کرد: «محورهای مختلفی در صنعت خودرو مورد نظر کمیته تحقیق و تفحص قرار دارد. بر این اساس بررسی چگونگی تایید و صحه‌گذاری کیفیت مواد و قطعات، فرایند و محصول نهایی باتوجه به استانداردهای تعریف‌شده، بررسی عوامل نارضایتی مردم از مکانیزم فروش و خدمات پس‌ازفروش خودروسازان، از موضوعات محوری به شمار می‌رود که در این کمیته مورد بررسی قرار خواهند گرفت.»
محورهای اصلی تحقیق و تفحص از خودروسازان
حمیده زرآبادی با اشاره به اینکه زمینه‌های فساد و تولید رانت در امضای قراردادهای داخلی و خارجی نیز ازجمله محورهای اصلی مورد نظر کمیته تحقیق و تفحص است، اظهار کرد: «مکانیزم پرداخت مطالبات مالی قطعه‌سازان و فروشندگان، عدالت در پرداخت‌ها و تبعیض و خاص‌گرایی‌ها در پرداخت مطالبات نیز از مسائل بسیار مهم است.» این نماینده مجلس با بیان اینکه نحوه تعامل خودروسازان با نهادهای صنفی نیز در این کمیته مورد تحقیق‌وتفحص قرار خواهد گرفت، افزود: «علل دخالت در فرایند انتخابات نهادهای صنفی توسط خودروسازان موضوع بسیار مهمی بوده و اطلاعات موجود حاکی از آن است که خودروسازان در انتخابات هیات‌مدیره برخی نهادهای صنفی دخالت می‌کنند.» وی با اشاره به اینکه مساله توقف ثبت‌سفارش خودروهای خارجی از محورهای دیگر تعریف‌شده در این کمیته است، گفت: «البته این محور زمانی پررنگ بود که بحث شکل‌گیری کمیته تحقیق و تفحص در مجلس مطرح شد. غیر از این، علل زیان‌دهی شرکت‌های خودروساز اصلی داخلی و شرکت‌های تابع با وجود بالابودن تیراژ تولید نیز در این کمیته بررسی خواهد شد.»
چرایی کاهش روزافزون کیفیت محصول؛ یک محور مهم
به‌گفته زرآبادی، برنامه خودروسازان برای طراحی و تولید محصولات باکیفیت بالا و با قیمت مناسب نیز از محورهای اصلی است. همچنین چگونگی همکاری با خودروسازان خارجی و جزئیات قراردادهای بین‌المللی نیز از موضوعات قابل بررسی است. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اشاره به اینکه عقد قرارداد خودروسازان با شرکت‌های قطعه‌ساز نیز در این زمینه حائزاهمیت است، تاکید کرد: «همچنین موضوعات مرتبط با کیفیت تولید و همکاری با قطعه‌سازان نیز موردتوجه خواهد بود. ضمن اینکه ناکارآمدی شرکت‌های اصلی خودروساز داخلی با وجود حمایت‌های مستمر مجلس و دولت نیز بررسی خواهد شد.» وی درخصوص محور مرتبط با فرایند تولید محصول نهایی باتوجه‌به استانداردهای تعریف شده، تصریح کرد: «در این زمینه باید مشخص شود که اگر محصولات ضمن رعایت استانداردها تولید شده‌اند، به چه دلیل کیفیت آن‌ها روزبه‌روز در حال کاهش است.» حمیده زرآبادی در مورد محور عوامل نارضایتی مردم از مکانیزم فروش و خدمات پس‌ازفروش خودروسازان، توضیح داد: «در تحقیق و تفحص از این محور باید مشکلاتی که در ثبت‌نام‌های اینترنتی فروش محصولات وجود دارد، مشخص شود.»
نتیجه بستگی به عملکرد اعضا دارد
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اشاره به اینکه لایحه تحقیق و تفحص از صنعت خودرو توسط 36نفر از نمایندگان امضا شده است، گفت: «براساس آیین‌نامه، اعضای این کمیته 15نفر خواهند بود و همه خودروسازان شامل دو تولیدکننده اصلی و خودروسازان بخش خصوصی مورد تحقیق و تفحص قرار خواهند گرفت.» حمیده زرآبادی با اشاره به اینکه هیات تحقیق و تفحص به تازگی ایجاد شده، اظهار کرد: «به این ترتیب هنوز جلسه‌ای توسط این کمیته برگزار نشده است. اما قاعدتا مکاتباتی انجام خواهد شد و مستنداتی در این محورها دریافت می‌شود و بررسی‌ها بر آن اساس جریان پیدا خواهد کرد.» در این راستا، یکی از نمایندگان عضو کمیته به «دنیای خودرو» اعلام کرد: «علاقه‌ای به اظهارنظر درخصوص روش کار کمیته ندارم. به این دلیل که عملکرد و شیوه‌های موجود را نمی‌پسندم.» به گفته وی، نمایندگانی که این کار را انجام می‌دهند، برای فعالیت در چنین کمیته‌ای مناسب نیستند. زرآبادی در پاسخ به این سوال که چرا برخی از نمایندگان مجلس و اعضای کمیته موافق روش موجود برای تحقیق و تفحص نیستند، گفت: «در واقع هنوز هیچ جلسه‌ای توسط کمیته برگزار نشده است که طی آن روش دقیق کار مشخص شود. شاید نارضایتی از طولانی شدن زمان تا شروع فعالیت کمیته باشد.»
هیات رئیسه کمیته مشخص نشده است
با وجود اینکه مدتی قبل خبری مبنی بر تشکیل هیات رئیسه کمیته تحقیق و تفحص منتشر شد، به گفته حمیده زرآبادی، هنوز هیات رئیسه این کمیته مشخص نشده است. این نماینده مجلس در خصوص اینکه آیا عملکرد این کمیته می‌تواند مانند کمیته تحقیق و تفحص دوره قبل مجلس، به ایجاد شفافیت در برخی موارد و به نتیجه رسیدن بررسی‌ها و پیگیری‌ها و انتشار گزارش مناسب بینجامد، خاطرنشان کرد: «محورهای تعیین‌شده در این کمیته بسیار خوب است. اما کیفیت نتیجه بستگی به میزان فعالیت اعضای کمیته دارد. چراکه اعضا باید وقت کافی صرف کنند، موارد را باتوجه‌به مستندات بررسی کرده و نهایتا اطلاعات را تحلیل کنند.» به گفته وی، خروجی چنین مسیری،گزارش خوب، شفاف و همراه با راهکار عملی خواهد بود. اما اگر اعضا وقت کافی نگذارند، طبیعتا به نتیجه مطلوب نخواهند رسید.