حمیده زرآبادی، سخنگوی ستاد انتخاباتی دکتر پزشکیان، فعال حوزه ارتباطات و فناوری و نماینده ادوار مجلس: همانطور که دکتر پزشکیان در مناظرات انتخاباتی به کرات نسبت به نحوه فعلی فیلترینگ انتقاد داشتند و وعده اصلاح این سیستم را دادند، لذا تمام توان خود را برای دسترسی مطلوب مردم به اینترنت و پیام رسان ها به کار خواهند گرفت؛ این موضوع مغایرتی با فعالیت شبکهها و پیامرسانهای داخلی ندارد و آنها میتوانند در فضای رقابتی نسبت به ارائه سرویس اقدام کنند.
امروزه نقش اینترنت بر تمام ابعاد زندگی و کسبوکار مردم بسیار پررنگ است؛ لذا هر گونه ممانعت غیرضابطهمند از دسترسی مردم به اینترنت باعث بروز تبعات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خواهد شد. از سوی دیگر امروز سیاستهای فیلترینگ اینترنت بهشدت شکست خورده است. پیمایشهای معتبر ملی نشان میدهد که باوجود فیلترینگ شبکههای اجتماعی پرمخاطب دنیا در ایران، اینستاگرام برای ۷۲ درصد از ایرانیها همچنان محبوبترین رسانه اجتماعی است؛ همچنین تلگرام و واتسآپ هر کدام به ترتیب در میان ۵۲ و ۴۶ درصد از مردم ایران محبوبیت دارند. یک برآورد تازه حاکی است ایران با حدود 44 میلیون کاربر اینستاگرام، هشتمین کشور جهان از نظر میزان استفاده از اینستاگرام است.
لذا فیلترینگ گسترده شبکههای اجتماعی در دنیا نتوانسته مانع دسترسی کاربران ایرانی به پیامرسانهای پرمخاطب شود و صرفا باعث گسترش استفاده از فیلترشکنها شده که تبعات بسیاری برای خانوادهها و علیالخصوص کودکان و نوجوانان به همراه دارد.
طبق گزارش اندیشکده حکمرانی دانشگاه شریف و نظرسنجی ایسپا، ۸۳.۶ درصد کاربران ایرانی از فیلترشکن استفاده میکنند. دستکم ۳۰ درصد از کاربران اینترنت در کشور ماهانه تا ۱۵۰ هزار تومان برای خرید/تمدید اشتراک VPN متقبل هزینه میشوند. با درنظرگرفتن تعداد کاربران اینترنت کشور، گردش مالی بازار خرید و فروش ابزارهای فیلترشکن سالانه بالغ بر ۵ هزار میلیارد تومان برآورد میشود.
هزینهای که میتوانست با برنامهریزی و سیاستگذاری مناسب زمینهساز توسعه زیرساخت ارتباطی کشور باشد؛ اما در وضعیت کنونی نهتنها نوعی تحمیل هزینه اضافی به سبد مصرف خانوار ایرانی است، بلکه همزمان به تولید نارضایتی اجتماعی در سطح گسترده و خدشهدار کردن هر چه بیشتر تجربهی کاربران اینترنت دامن میزند. پس اصلاح ساختار فعلی فیلترینگ، مقابله با مافیای فروش فیلترشکن در کنار حمایت و تقویت پیامرسانهای بومی و توسعه طرحهایی مانند اینترنت کودک از سیاستهای اصلی دولت چهاردهم خواهد بود.